Kaszuby kojarzą się z pięknymi widokami, czystym powietrzem i bogatymi tradycjami ludowymi. Istotnym elementem regionalnego folkloru są także regionalne potrawy. Wiele specjałów kuchni kaszubskiej zachwyca smakiem, aromatem i pomysłowością. Czym wyróżniają się dania z tego regionu?
Charakterystyka kuchni kaszubskiej
Dania kuchni kaszubskiej charakteryzują się prostotą oraz dużą ilością tłuszczu. Przepisy w znacznej mierze opierają się na składnikach, które dawniej były dostępne w regionie. To głównie ryby, płody rolne oraz zwierzęta hodowlane. Podstawą kaszubskiej diety, dzięki której łatwo odróżnić ją od innych, są głównie ziemniaki. Pojawiły się na Kaszubach w XVII wieku. Przygotowuje się z nich m.in. plińce, czyli chrupiące placki z dodatkiem mąki i jajka.
Kuchnia kaszubska słynie ze swoich dań rybnych. Wynika to z bliskości morza, ale też dużej liczby zbiorników wodnych, rzek i cieków, które dostarczały mieszkańcom tego pokarmu. W przeszłości stale wykorzystywano fakt, że są one pożywne, zdrowe i oferują bogactwo smaków poprzez możliwość przygotowania ich na różne sposoby.
Kaszubskie gospodynie opierały swoje jadłospisy o to, co akurat udało się znaleźć, złowić lub wyhodować. Dlatego kuchnia jest mocno związana z porami roku. Potrawy Kaszubów latem opierały się przede wszystkim na świeżych warzywach i owocach. Jesienią mieszkańcy cieszyli się z uzupełnionych spiżarni i mogli pozwolić sobie na nieco więcej. O tej porze region kaszubski kojarzy się głównie z barszczem, dynią na mleku czy zupą grzybową. Zimą jedzono głównie to, co udało się zabezpieczyć w spiżarni, a wiosną wykańczano zapasy i szykowano się na kolejny sezon.
Popularnym mięsem, które znajduje się w wielu daniach kaszubskich, jest gęsina. Drób ten hodowano w większości zagród. Dzięki odpowiedniej preparacji mięso długo utrzymywało swoją świeżość i nadawało się do przygotowywania licznych potraw także zimą. Dodatkiem do regionalnych potraw były różnego rodzaju produkty zbożowe – kasze i wyroby z mąki.
Tradycyjne potrawy kaszubskie
Region kaszubski słynie z interesującej kuchni, która jest jedyna w swoim rodzaju. Łączy ona różne smaki i w pełni wykorzystuje to, co jest dostępne. Historia kuchni kaszubskiej naznaczona jest pragmatyzmem, dlatego wiele dań maksymalnie wykorzystuje dostępne składniki.
Zupy
Dla Kaszubów zupa jest czymś więcej niż tylko przystawką. Często zagęszcza się ją kaszą lub mięsem. Nierzadko to właśnie ona stanowi danie główne podczas obiadu. W dni postne jadano na Kaszubach zupę brzadową, czyli owocową, do której przygotowania wykorzystywano:
- jabłka;
- gruszki;
- wiśnie;
- śliwki;
- grzyby.
Kaszubskie gospodynie przygotowywały także inne zupy, jak chociażby rybną polewkę, zupę szczwiową, czy rosół. Wśród lokalnych dań znajdują się też: marchwinka, krupnik i kartoflanka.
Dania główne
Dania główne podobnie jak cała reszta opierają się na tym, co akurat jest dostępne. Podstawą są oczywiście wspomniane ziemniaki. Jako dodatek wykorzystuje się warzywa z przydomowych ogródków. Główny składnik — mięso lub ryby to produkty pochodzące przede wszystkim z lokalnych gospodarstw i jezior.
Jedną z potraw charakterystycznych dla Kaszub jest pieczona kaczka. To aromatyczne, pożywne danie, które cieszy się dużym uznaniem. Inną potrawą regionalną jest śledź w śmietanie. Do jego przygotowania wykorzystuje się ryby bałtyckie, które były zawsze dostępne dla kaszubskich gospodyń. Rybę podaje się w zalewie śmietanowej z ogórkiem kiszonym i cebulą.
Przystawki
Dzień warto zacząć od prażnicy. To kaszubska jajecznica, którą podaje się z pieczywem podczas uroczystych śniadań. Do jej przygotowania warto zaopatrzyć się w wędzony boczek. Na Kaszubach świniobicie miało miejsce tylko przy okazji nadzwyczajnych świąt i okazji. Boczek można zastąpić wędzonym węgorzem – wówczas danie będzie jeszcze bardziej kaszubskie.
Inną charakterystyczną kaszubską przystawką są wspomniane już plińce. Gospodynie zanosiły owe placki swoim mężom, gdy ci pracowali na roli. Do ich przygotowania najlepiej używać starych ziemniaków. Chcąc uczynić przystawkę bardziej treściwą i regionalną, można ją podawać z wędzoną rybą, np. pstrągiem lub sieją.
Ciekawostki związane z kaszubską kuchnią
Chociaż dla wielu osób dania typowe dla Kaszub to smażona ryba, treściwe zupy i drób, dużą popularnością cieszy się tam ciasto francuskie. Tradycja ta zakorzeniła się na Kaszubach w XVIII wieku, po przemarszu wojsk Napoleona. Popularnym daniem, w którym wykorzystuje się to ciasto, jest krelka. To ziemniak faszerowany śledziem z grzybami i cebulą, zapiekany w cieście francuskim.
W tym samym czasie powstała też receptura na kiszkę kaszubską, czyli ciszkę. Przygotowuje się ją z ziemniaków, kaszy gryczanej, cebuli i jajka. Wszystko to ubija się na jednolitą masę, a później gotuje. Podaje się ją z boczkiem i cebulą.
Czym jest potrawka ferkase?
Mówiąc o kaszubskich specjałach, nie można pominąć dania, jakim jest potrawka ferkase. Jest to mięso drobiowe, przeważnie kurze, które gotuje się w sosie bazującym na rosole. Ferkase podaje się między przystawką w postaci rosołu a daniem głównym. Obecnie danie podaje się z ryżem. Kawałki mięsa układa się wokół kopczyka polanego sosem. Tradycyjnie danie to gości na stołach wyłącznie przy okazji ważnych uroczystości rodzinnych. Smak drobiowego mięsa urozmaicają dodatki w postaci rodzynek lub białego agrestu.
Podsumowanie
Tradycyjne kaszubskie dania są związane z tradycją regionu i tym, co na przestrzeni wieków było dostępne dla lokalnych mieszkańców. Poznając tamtejszą kuchnię, można doświadczyć unikatowych smaków i aromatów jedynych w swoim rodzaju dań rybnych i wyjątkowo pożywnych zup. Kaszubskie przepisy to prawdziwy dowód pomysłowości i zaradności tamtejszych gospodyń, które często przy bardzo skromnych zasobach potrafiły przygotować wyjątkowo smaczne, zdrowe i pożywne dania.
